Door Anne Kruft op 02 november 2015

Biopolymeren die in zee afbreken, dát zou een goed alternatief materiaal vormen voor pluis! Op 23 oktober spraken materiaalexperts elkaar over deze mogelijkheid. Conclusie was dat hier zeker kansen zijn maar dat het lastig blijkt om de mate van afbreekbaarheid in zee met zekerheid vast te stellen.

Wat is afbreekbaarheid in zee

De afbreekbaarheid wordt bepaald door de chemische samenstelling van het product en de invloed van het biologische systeem daarop (zuurstof, water, temperatuur, etc.). De afbreekbaarheid is daarbij afhankelijk van de plek in het biologische systeem waar het materiaal terechtkomt (op de bodem/waterkolom, diep/ondiep, licht/donker, etc). Je kan dus lastig zeggen of een materiaal afbreekt in zee aangezien de zee niet een eenvormige omgeving is.

Meten van afbreekbaarheid in zee

Meten is weten. Het klinkt simpel, maar uitspraken doen is vaak niet eenvoudig. Conclusies hangen af van wát je meet (O of C of een C residu of…)? En hoé je het meet (laboratorium of praktijk)? Of welke stap(pen) je meet? Er bestaan veel standaard testmethodes (bijvoorbeeld: ISO/ASTM/EN/OECD). De vraag is welke testmethode gebruikt dient te worden en wat zegt dat over de resultaten? In algemene zin kan wel gesteld worden dat er:

• Grote verschillen zijn tussen de resultaten van de tests in het lab in tests in het veld. 
• Grote verschillen zijn tussen de resultaten van de verschillende labs (gebruikmakend van een zelfde type opstelling).
• Grote verschillen zijn tussen de afbreekbaarheid al naar gelang het type sediment waarin het materiaal geplaats wordt (de ene zeebodem is de andere nog niet).

Kansrijke materialen

In de verdere discussie werd gefocust op de materialen die in water afbreekbaar zijn. Van deze materialen wordt het volgende geconcludeerd: 

• PHA: prijs is hoog en er is op dit moment nog een beperkte beschikbaarheid. Het bedrijf Kaneka is op dit moment bezig om dit product verder te ontwikkelen.
• TPS: goede beschikbaarheid, niet duur,  gemaakt van zetmeel dus ook biobased.
• PBS: dit wordt geproduceerd door algen, veel mensen in de wereld zijn bezig dit te ontwikkelen en dit zal in de komende tijd invloed hebben op de beschikbaarheid en daarmee de prijs.
• PCL: redelijk afbreekbaar, slechte mechanische eigenschappen
• PGA: té snel afbreekbaar (dit is medisch hechtgaren!)

Tijdens het overleg is een lijst met potentiele afbreekbare polymeren doorgenomen. Daarbij zijn 3 als ‘geschikt’ bestempeld en 5 als ‘ongeschikt’. De kansrijke materialen worden in de komende periode verder ontwikkeld door o.a. het API. In februari 2016 worden de ontwikkelde materialen getest op slijtvastheid in het Visserij Innovatiecentrum in Stellendam.

De marktpotentie voor een in zee afbreekbaar materiaal is voldoende groot voor bedrijven om zelf te investeren in de ontwikkeling ervan. Het project VisPluisVrij faciliteert op dit gebied enkel nog door de materialen te testen (in een testbak en onder de netten).

terug